Tư duy phản biện là thuật ngữ được dịch từ khái niệm Critical thinking.
Đây là chủ đề đã của nhiều cuộc tranh luận từ hơn 2,500 năm trước thời của các triết gia Hy Lạp như Plato, Socrate. Đến nay đây vẫn là chủ đề rất nóng. Nghiên cứu của World Economic Forum cho thấy đây là kỹ năng quan trọng số 2 trong số 10 kỹ năng hàng đầu cần có của người đi làm trong thời đại mới.
Vậy nó là gì?
Một số định nghĩa cho rằng đó là là khả năng nhận diện thông tin giả
Định nghĩa khác cho rằng đó là khả năng tự phản chiếu và tư duy (suy nghĩ) một cách độc lập.
Theo National Council for Excellence in Critical Thinking, (1987), Tư duy phản biện là quá trình phát triển tư duy thông qua việc rèn luyện một cách có kỷ luật. Từ đó hình thành những khái niệm, đánh giá, phân tích để định hướng cho các hành động và niềm tin của cá nhân.
Theo Paul, R. and Elder, L. (2007): Tư duy phản biện là nghệ thuật phân tích và đánh giá tư duy với định hướng cải tiến nó.
Về bản chất, tư duy phản biện đòi hỏi chúng ta phải kích hoạt khả năng quan sát, tìm tòi, phân tích, và đánh giá. Những người có tư duy phản biện sẽ xác định, phân tích và giải quyết vấn đề một cách có hệ thống thay vì bằng trực giác hay bản năng năng của mình.
Cách tiếp cận của Thinking School
Trong quá trình hơn 24 năm làm giáo dục, TS. Vũ Thế Dũng, nhà sáng lập Thinking School nhận thấy các định nghĩa trên chưa thực sự phản ánh được khái niệm này.
Theo TS. Vũ Thế Dũng, CEO Thinking School, Nguyên phó hiệu trưởng Đại học Bách Khoa Tp.HCM. Tư duy phản biện là
Khả năng hiểu rõ và tập trung vào vấn đề chính đang được xem xét.
Dùng các góc nhìn khác nhau để tiếp cận và phân tích vấn đề
Dùng các tiêu chuẩn khách quan để đánh giá vấn đề và các góc nhìn một cách có trách nhiệm với mục tiêu đi tìm sự thật, cải thiện chất lượng tư duy, và giải pháp
Biểu hiện của một người có tư duy tốt
Nêu ra những câu hỏi và những vấn đề thiết thực, sống còn, phát biểu chúng một cách rõ ràng và chính xác
Tập hợp và đánh giá những thông tin có liên quan, sử dụng những ý niệm trừu tượng để lý giải chúng một cách hiệu quả
Đi đến những kết luận và giải pháp có lý lẽ, kiểm nghiệm chúng bằng những tiêu chí và chuẩn mực thích hợp
Tư duy một cách cởi mở bên trong những hệ thống tư tưởng khác nhau, nhìn nhận và đánh giá (nếu cần) những giả định, hàm ý và những hệ luận thực hành của chúng
Truyền thông một cách có hiệu quả cho người khác nhằm đưa ra những giải pháp cho những vấn đề phức hợp.
1. Kỹ năng số 2 trong 10 kỹ năng quan trọng nhất đối với người lao động.
STT
NĂM 2020
NĂM 2015
1
Giải quyết các vấn đề phức tạp
Giải quyết các vấn đề phức tạp
2
Tư duy phản biện
Phối hợp với người khác
3
Sáng tạo
Quản lý con người
4
Quản lý con người
Tư duy phản biện
5
Phối hợp với người khác
Thương lượng
6
Trí thông minh cảm xúc
Kiểm soát chất lượng
7
Phán đoán và ra quyết định
Định hướng dịch vụ
8
Định hướng dịch vụ
Phán đoán ra quyết định
9
Thương lượng
Lắng nghe tích cực
10
Linh hoạt nhận thức
Sáng tạo
Source: World Economic Forum
2. Là kỹ năng nền tảng trong bối cảnh VUCA (Volatility; Uncertainty; Complexity; Ambiguity) thế giới bất ổn, biến động, phức tạp và mơ hồ. Khi có tư duy phản biện tốt chúng ta sẽ không bị kéo theo những thứ mơ hồ, chung chung mà tập trung vào được cái lõi, cái thần của vấn đề từ đó dùng các tiêu chuẩn để đánh giá một cách hiệu quả.
3. Giúp bạn sáng tạo hơn: người có tư duy tốt biết cách làm phong phú góc nhìn của mình. Đây là nền tảng cơ bản để phát triển khả năng sáng tạo.
4. Giúp kích thích các tính tò mò: người có tư duy tốt, luôn quan sát, tò mò, và đặt câu hỏi cho mọi vấn đề của cuộc sống.
5. Giải quyết vấn đề hiệu quả: tư duy tốt giúp chúng ta sàng lọc, phân tích, đánh giá và giải quyết vấn đề hiệu quả.
Con người là yếu tố then chốt trong chặng đường phát triển của Thinking School. Năm 2022, Thinking School tìm kiếm những đồng đội có tâm huyết trong lĩnh vực giáo dục ở các phòng ban Marketing và Đào tạo để xây dựng một đơn vị đào tạo, công nghệ vượt trội tại Việt Nam.
FREE LIVESTREAM:TRANH LUẬN LIỆU VINFAST ĐANG TỰ HÀO HAY TỰ SƯỚNG? **Lưu ý: Học viên cần phải đăng nhập / đăng ký (miễn phí) để có thể tham gia livestream trên hệ thống của Thinking School [clean-login] Bạn chưa được [...]
FREE LIVESTREAM: HỖN CHIẾN VINASUN vs GRAB - GIẢI QUYẾT THEO GÓC NHÌN TƯ DUY MARKETING **Lưu ý: Học viên cần phải đăng nhập / đăng ký (miễn phí) để có thể tham gia livestream trên hệ thống của Thinking [...]
#Thông tin information session Thời gian: 8:30 ngày 16/12. Host: TS. Vũ Thế Dũng (founder kiêm CEO của Thinking School) Cách tham gia: đăng nhập / đăng ký (miễn phí) để có thể tham gia livestream trên hệ thống của Thinking …
Cách tham gia: đăng nhập / đăng ký (miễn phí) để có thể tham gia livestream trên hệ thống của Thinking School, sau đó nhấn vào nút tham gia livestream dưới đây: Livestream đặc biệt dành những học viên dự định …