Ý nghĩa của con số %

Bình Phước: Nhiều người tiêm 2 mũi vaccine vẫn dương tính, Bình Phước cấp tốc siết chặt quản lý ….

Cụ thể trích nguyên văn “Theo UBND tỉnh Bình Phước, kết quả giám sát hơn 2.700 người đến, về từ các tỉnh, thành phố trong khu vực từ ngày 12-10 đến 22-10, Bình Phước đã ghi nhận 63 ca dương tính, trong đó có 37 người đã được tiêm 2 mũi vắc xin (chiếm 58,7%), 19 người đã tiêm 1 mũi.”

Có thể nhìn thấy vài thứ từ bài báo này:

1. Thoạt nghe thì có vẻ tỉnh này đang ra các quyết định dựa trên số liệu rất bài bản và thực sự dù đã tiêm vaccine 2 mũi thì vẫn có rất nhiều người nhiễm covid.

Thực tế, cách hiểu số liệu này rất thô sơ và có thể sai về bản chất.

Tại sao nói có thể sai về bản chất? Là vì nó lấy % theo tổng những người nhiễm, theo đó có đến 58.7% người nhiễm covid là nhũng người người đã tiêm 2 mũi. Tương tự theo cách tính này thì có đến 30.2% người nhiễm covid là người đã tiêm 1 mũi, và lý thú hơn hết là nhóm chưa tiêm mũi nào thì chỉ chiếm 11.1% những người nhiễm covid.

Nếu nhìn số liệu theo cách này thì thấy khá hoảng hồn vì cứ tiêm vaccine càng nhiều thì tỷ lệ mắc covid càng cao, ngược lại không tiêm thì mắc rất ít.

Tại sao lại thế? Có phải do vaccine quá tệ? Không phải. Hãy nhìn bảng số liệu mình tự tạo ra ở phía dưới để minh họa.

Lý do trong số những người mắc covid về Bình Phước số người tiêm 2 mũi, 1 mũi mắc covid là cao nhất, đơn giản là vì họ chiếm đa số trong 2700 người về tỉnh này. Những người chưa tiêm khả năng cao chưa dám về. Nên nếu lấy tỷ lệ thì phải lấy như trong bảng nghĩa là lấy số người mắc covid của từng nhóm chia cho tổng số người của nhóm đó.

Như vậy, dù có 37 người nhiễm thuộc nhóm đã tiêm 2 mũi thì tỷ lệ này có thể chỉ là 1.85%, trong khi 7 người thuộc nhóm chưa tiêm có thể chiếm đến 14%.

2. Phóng viên báo chí hiện nay hình như chỉ biết trích nguyên văn lời của các nguồn tin mà không hề đặt câu hỏi, phân tích, phản biện cơ bản? Thế nên bài báo thuần về đưa tin nhưng cũng kém về tính thẩm tra số liệu cơ bản. (Nhắc lại chữ cơ bản, hay sơ cấp).

3. Nhìn rộng hơn, câu hỏi cho lãnh đạo các tỉnh và cấp cao hơn của họ chính là: Thế nào là sống chung với covid? Thế nào là không còn chiến lược Zero covid?

Vì nếu như mình giả thuyết là có dưới 2% người tiêm 2 mũi nhiễm covid thì có chấp nhận được không? Tỷ lệ mắc covid hiện nay của các nhóm như đã mắc covid (và khỏi), tiêm 1 mũi, tiêm 2 mũii của toàn quốc là bao nhiêu? Bao nhiêu là chấp nhận để sống chung?

Không có gì làm chuẩn nên lãnh đạo Bình Phước cấp tốc, khẩn cấp, điều chỉnh – nghe rất rùng rợn và tội nghiệp. Còn nếu họ hiểu rằng dưới 2% là ổn, thì lúc đó họ dùng con số này để chuẩn bị các kế hoạch phòng chống covid của tỉnh mình.

Vũ Thế Dũng